Historia Pracowni

W 1997 roku, w stworzonym i kierowanym przez prof. Jerzego Axera Ośrodku Badań nad Tradycją w Polsce i Europie Środkowowschodniej (OBTA – obecnie Wydział „Artes Liberales”) przy Uniwersytecie Warszawskim, powstała z inicjatywy dr hab. prof. UW Małgorzaty Borowskiej Pracownia Studiów Helleńskich (PSH).

W roku akad. 1997/1998 ruszyły pierwsze w Polsce Dwuletnie Podyplomowe Studia Helleńskie, adresowane do wszystkich zainteresowanych językiem i kulturą Grecji nowożytnej. Istniały one do roku akad. 2007/2008 i przewinęło się przez nie kilkudziesięciu słuchaczy. Pracownia zaczęła pełnić rolę nie tylko koordynatora uniwersyteckich kursów języka nowogreckiego, ale przede wszystkim miejsca skupiającego badaczy zainteresowanych problematyką nowogrecką i ośrodka promocji kultury greckiej także poza murami uczelni. W roku akad. 2001/2002 uruchomiliśmy w PSH Trzyletnią Specjalizację Nowogrecką dla studentów Wydziału Polonistyki, która w następnym roku, tj. 2002/2003, przekształciła się – niejako z biegu – w odrębny kierunek studiów I stopnia – filologię nowogrecką. W 2004 r. studia ukończyli pierwsi nasi licencjaci.

W roku 2003/2004 OBTA UW jako pierwszy ośrodek akademicki w Polsce otrzymał uprawnienia Centrum Egzaminacyjnego akredytowanego przy Centrum Języka Greckiego w Salonikach, instytucji greckiego Ministerstwa Edukacji Narodowej i Wyznań Religijnych (obecnie Kultury, Edukacji i Wyznań). Oznacza to, że studenci Filologii Nowogreckiej mają możliwość złożenia odpowiedniego egzaminu i otrzymania dyplomu poświadczającego poziom znajomości języka nowogreckiego (Certificate of Attainment in Greek –Πιστοποίηση Ελληνομάθειας) i uznawanego we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Egzamin organizowany jest na sześciu poziomach raz w roku w maju. Więcej informacji znajduje się na poświęconej mu stronie.

Najlepsi studenci zarówno studiów licencjackich jak i podyplomowych mają szansę otrzymania stypendiów na letnie kursy językowe organizowane na Uniwersytecie Ateńskim i Salonickim, na studia częściowe w Grecji i na Cyprze w ramach programu Erasmus Plus a niektórzy także na roczne stypendia badawcze.

Od początku istnienia PSH rozwijane są projekty badawcze, w których aktywny udział biorą także studenci Filologii Nowogreckiej. Między innymi przekłady studentów ukazały się w kolejnych tomach serii „Arcydzieła literatury nowogreckiej”, pod red. M. Borowskiej (Warszawa, wyd. DiG) wydawanych od 2004, książce – Z Parnasu i Olimpu. Przegląd greckiej literatury współczesnej, pod red. Pawła Krupki, wyd. Heliodor 2004 oraz w licznych zbiorach dwujęzycznych i zbiorkach poezji. Nasi studenci włączeni także zostali do zespołu badającego Źródła filhellenizmu polskiego.

W latach 2005-2010 PSH działał amatorski „klub filmowy” – później w ramach Koła Śródziemnomorskiego – prezentujący osiągnięcia współczesnego kina greckiego w wersji oryginalnej, w oparciu o zbiory własne Pracowni. Dzięki współpracy z Ateńskim Teatrem Tańca „Dora Stratu” oraz warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Grecji organizowane były i wciąż są warsztaty tańca greckiego dla wszystkich zainteresowanych studentów, prowadzone przez zawodowych tancerzy teatru. Działał też zespół taneczny Fundakia/Pomponiki, tańczący greckie tańce ludowe z przełomu XX i XXi wieku.

Studenci wystawili przedstawienie: komedię Molasa “Psema/kłamstwo”, własnoręcznie tworząąc wszystkie elementy potrzebne do teatru cieni Karagiozis.

Na cyklicznych Wieczorkach Greckich studenci i pracownicy przedstawiali wyniki swoich prac. Wykłady miewają także zapraszani goście greccy, w tym także sławni pisarze i poeci (Wasilis Aleksakis, Wasilis Wasilikos, Titios Patrikos, Cypryjczyk Charalambos Charalambidis i wielu innych).

PSH dysponuje najbogatszą w Polsce biblioteką nowogrecką.

Powołanie i utrzymanie studiów nowogreckich w OBTA/WAL stało się możliwe dzięki poparciu wielu instytucji greckich, zwłaszcza Ambasady Grecji w Warszawie, Ministerstwa Edukacji Narodowej i Wyznań Religijnych, Ministerstwa Kultury Grecji oraz współpracy z Uniwersytetem Ateńskim i Fundacjami takimi jak Fundacja Kultury Greckiej, Fundacja Onassisa, Fundacja Uranisów, Fundacja Kokalisa a także dzięki gorącemu wsparciu prywatnych sponsorów, szczególnie Jego Ekscelencji Konsula Honorowego Rzeczypospolitej Polskiej na Cyprze, pana Lukisa Papafilipu, który w 2006 roku ufundował Loukis Papaphilippou Seat of Advancement in Modern Greek.

Więcej – zob. artykuł o PSH w Antyk i my, red. K. Marciniak, Warszawa 2013, s. 91-114.

Kilkanaście pierwszych lat zostało opisanych w Kronice PSH.